مسئله نفوذ خارجی از جمله پروژه های پیچیدهای است که حوزههای مختلفی را شامل میشود از این جهت عامل نفوذی سعی میکند به طریقهای وارد شود که هیچ شک و شبههای در این زمینه ایجاد نشود و برای کسی نفوذ وی ملموس و قابل فهم نباشد
این جنبش و حوادث پس از آن بی ارتباط با ایران نبود چرا که انگلیسیها نفوذ ایران را عامل به راه افتادن شورشها می دانستند به همین خاطر هرات و قسمتهایی از جنوب ایران را به تصرف خود درآوردند و ناصرالدین شاه را مجبور به صلح کردند.
دربار شاه ادوارد هفتم ، ایران و جهان اسلام : اسناد موجود بیانگر آن است که برخی تصمیم گیری ها در خصوص مسائل اقتصادی ایران از جمله تعرفه های گمرکی، ضوابط مالیاتی و بانکی و ... با حضور خاندان یهودی ساسون ها و دیگر متنفذین درباربریتانیا در کلوب مارلبورو( کلوب اشرافی لندن زیر نظر شاه ادوارد) گرفته می شد.
بنیاد خودکامگی در اغلب کشورهای شرقی مبتنی است بر زمین و به عبارت بهتر، ساختار دولت از طریق کلان مالکی قابل توصیف است. رضاخان برای فراهم آوردن بسترهای خودکامگی خویش و البته تداوم آن، نیازمند آن بود تا اراضی وسیع کشور را به تملک درآورد. اما مسئله این است که این زمینها در دست کسانی بود که نسل اندر نسل مالکیت خویش را بر آنها اعمال نموده بودند.
ارتش ما چگونه بود ناصر الدین شاه جواب داد بسیار نیرومند و مجهز بود . سپس ملکه با پوزخندی از شاه ایران پرسید که ارتش شما در ایران چگونه است و قوای نظامی شما در چه حدی است ؟
تحلیل گران و تاریخ نگاران در تبیین دلایل و عوامل تاثیرگذار بر مداخله و نفوذ استعمار انگلیس بر ایران بر متغیرهای مختلفی تاکید داشته اند که از برآیند همه آنها می توان به موارد ذیل اشاره نمود. الف) انگیزه های ایدئولوژیکی جهت سد نفوذ کمونیسم به سایر مناطق تحت نفوذ انگلیس...
جوان مسیحی انگلیسی در سال 59 به بهانه تسخیر لانه جاسوسی به ایرانیها اعتراض کرده و از آقا خواسته بود که جواب نامهاش را بدهند. آقا هم جواب جالبی مرقوم کردند که شباهتهایی به نامه ایشان به جوانان اروپا و آمریکای شمالی دارد.
نهضت جنوب ایران به جلوداری رئیس علی دلواری و همراهی و همگامی سران قبایل تنگستان، بوشهر، دشتی و دشتستان از جمله: زایر خضرخان اهرمی، شیخ حسین خان چاه کوتاهی، خالوحسین بردخونی، غضنفر السلطنه برازجانی و پشتیبانی آزادگانی چون : سیّد محمّد رضا کازرونی و میرزا علی کازرونی در جریان جنگ بین الملل اوّل، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات مردم جنوب ایران بشمار می رود....
رییسعلی شخصییت شگفتانگیزی است. میگویند دشمن قسم خورده ماست. برخی هم او را آدم آرامی میدانند که کمتر از کوره در میرود ولی میگویند اگر خشمگین شود قدرت کنترل خود را ندارد..
حال حاضر، به ندرت اتفاق مىافتد که لنگرگاههاى بندر دو روز ِ پىدرپى خالى از کشتى باشد. دو روز در هفته پست سریعالسیر کشتیهاى شرکت کشتیرانى هند بریتانیا در مسیر تردد خود در خلیج به بوشهر مىآید و دوبار در هفته نیز کشتیهاى کندتر منطقهاى همین شرکت در بندر توقف مىکنند.
کمکم شیخنشینهای ساحل جنوبی خلیجفارس تابع انگلستان شدند و این در حالی بود که دولت وقت ایران به دلیل ضعف روزافزون کمتر به خلیجفارس توجه مینمود. لذا سیاست و تجاوز انگلستان در بخش اعظم قرن نوزدهم در خلیجفارس جریان داشت و مرکز هدایت آن نیز بوشهر بود.
رئیس علی در پاسخ مقامات انگلیسی می نویسد:" خانه ما کوه است و انهدام و تخریب آن ها خارج از حیطه قدرت و امکان امپراطوری بریتانیای کبیر است. بدیهی است که در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرین حد امکان مقاومت خواهیم کرد."
: با شهادت رئیسعلی دلواری تصور میشد، قیام مردان جنوب نیز پایان یافته است، اما مجاهدتهای دلیر مردان جنوبی متوقف نشد و مبارزانی همچون زائر خضرخان اهرمی و شیخحسین چاکوتاهی با تحت فشار قرار دادن انگلیس، عظمت و اقتدار استعمار را زیر سئوال بردند...
از جمله مخالفین جدی قرار داد ،مرحوم «میرزا یحیی دولت آبادی «بود که «عشقی »با او همکاری می کرد .درجلسه ای که از نمایندگان طبقات مختلف و مجلس مؤسسان در باغ گلستان با حضور احمد شاه قاجار تشکیل شد ،براثرنطق مهیجی که این شخص کرد ،بالاخره قرارداد 1919رد شد .